ทำวัตรเช้า
ขณะที่ประธานกำลังจุดเทียน ธูป บูชาพระรัตนตรัย ให้ทุกคนสำรวมใจ
นั่งคุกเข่าประนมมือขึ้นพร้อมกัน ครั้นประธานกล่าวคำนมัสการนำ
ทุกคนก็ว่าตามโดยพร้อมเพรียงกันอย่างชัดเจน ไม่ค่อยหรือดังเกินไป
พร้อมทั้งกำหนดนึกถึงพระพุทธรูปตามวิธีที่กล่าวมาแล้วควบคู่กันไปด้วย
๑ คำบูชาพระโดยพิสดาร
โย โส ภะคะวา อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ,
สวากขาโต เยนะ ภะคะวะตา ธัมโม ,
สุปะฏิปันโน ยัสสะ ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ ,
ตัมมะยัง ภะคะวันตัง สะธัมมัง สะสังฆัง ,
อิเมหิ สักกาเรหิ ยะถาระหัง อาโรปิเตหิ อะภิปูชะยามะ ,
สะธุ โน ภันเต ภะคะวา สุจิระปะรินิพพุโตปิ ,
ปัจฉิมาชะนะตานุกัมปะมานะสา ,
อิเม สักกาเร ทุคคะตะปัณณาการะภูเต ปะฏิคคัณหาตุ ,
อัมหากัง ทีฆะรัตตัง หิตายะ สุขายะ ,
๒ คำนมัสการ
อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา , พุทธัง ภะคะวันตัง อะภิวาเทมิ
( กราบครั้งที่หนึ่ง )
สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม , ธัมมัง นะมัสสามิ
( กราบครั้งที่สอง )
สุปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ , สังฆัง นะมามิ
( กราบครั้งที่สาม )
๓ ปุพพะภาคะนะมะการะ
(กล่าวนำ) หันทะ มะยัง พุทธัสสะ ภะคะวะโต ปุพพะภาคะนะ มะการัง กะโรมะ เส
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
นะโม ตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
๔ พุทธาภิถุติ
(กล่าวนำ - หันทะ มะยัง พุทธาภิถุติง กะโรมะ เส)
โย โส ตะถาคะโต อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ,
วิชชาจะระณะสัมปันโน สุคะโต โลกะวิทู,
อะนุตตะโร ปุริสะธัมมะสาระถิ
สัตถา เทวะมะนุสสานัง พุทโธ ภะคะวา,
โย อิมัง โลกัง สะเทวะกัง สะมาระกัง สะพรัหมะกัง,
สัสสะมะณะพราหมะณิงปะชัง สะเทวะมะนุสสัง,
สะยัง อะภิญญา สัจฉิกัตวา ปะเวเทสิ,
โย ธัมมัง เทเสสิ อาทิกัลยาณัง มัชเฌกัลยาณัง
ปะริโยสานะกัลยาณัง , สาตถัง สะพยัญชะนัง
เกวะละปะริปุณณัง ปะริสุทธัง พรัหมะจะริยัง ปะกาเสสิ,
ตะมะหัง ภะคะวันตัง อะภิปูชะยามิ,
ตะมะหัง ภะคะวันตัง สิระสา นะมามิ ฯ
(กราบระลึกถึงพระพุทธคุณ)
๕ ธัมมาภิถุติ
(กล่าวนำ - หันทะ มะยัง ธัมมาภิถุติง กะโรมะ เส)
โย โส สวากขาโต ภะคะวะตา ธัมโม, สันทิฏฐิโก อะกาลิโก
เอหิปัสสิโก, โอปะนะยิโก ปัจจัตตัง เวทิตัพโพ วิญญูหิ,
ตะมะหัง ธัมมัง อะภิปูชะยามิ, ตะมะหัง ธัมมัง สิระสา นะมามิ ฯ
(กราบระลึกถึงพระธรรมคุณ)
๖ สังฆาภิถุติ
(กล่าวนำ - หันทะ มะยัง สังฆาภิถุติง กะโรมะ เส)
โย โส สุปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
อุชุปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
ญายะปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
สามีจิปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,
ยะทิทัง จัตตาริ ปุริสะยุคานิ อัฏฐะ ปุริสะปุคคะลา,
เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ,อาหุเนยโย ปาหุเนยโย
ทักขิเนยโย อัญชะลีกะระณีโย,อะนุตตะรัง ปุญญักเขตตัง โลกัสสะ,
ตะมะหัง สังฆัง อะภิปูชะยามิ, ตะมะหัง สังฆัง สิระสา นะมามิ ฯ
(กราบระลึกถึงพระสังฆคุณ)
๗ ระตะนัตตะยัปปะณามะคาถา
ต่อไปนี้นั่งพับเพียบตามปกติ แล้วสวด
(กล่าวนำ - หันทะ มะยัง ระตะนัตตะยัปปะณามะคาถาโย เจวะ สังเวคะปะริกิตตะนะปาฐัญจะ ภะณะมา เส.)
พุทโธ สุสุทโธ กะรุณามะหัณณะโว,
โยจจันตะสุทธัพพะระญาณะโลจะโน,
โลกัสสะ ปาปุปะกิเลสะฆาตะโก,
วันทามิ พุทธัง อะหะมาทะเรนะ ตัง.
ธัมโม ปะทีโป วิยะ ตัสสะ สัตถุโน,
โย มัคคะปากามะตะเภทะภินนะโก,
โลกุตตะโร โย จะ ตะทัตถะทีปะโน,
วันทามิ ธัมมัง อะหะมาทะเรนะ ตัง.
สังโฆ สุเขตตา ภะยะติเขตตะสัญญิโต,
โย ทิฏฐะสันโต สุคะตานุโพธะโก,
โลลัปปะหีโน* อะริโย สุเมธะโส,
วันทามิ สังฆัง อะหะมาทะเรนะ ตัง.
อิจเจวะเมกันตะภิปูชะเนยยะกัง,
วัตถุตตะยัง วันทะยะตาภิสังขะตัง,
ปุญญัง มะยา ยัง มะมะ สัพพุปัททะวา,
มา โหนตุ เว ตัสสะ ปะภาวะสิทธิยา
( * อ่านว่า โล-ลับ-ปะ-ฮี-โน)
๘ สังเวคะปริกิตตะนะปาฐะ
อิธะ ตะถาคะโต โลเก อุปปันโน อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ,
ธัมโม จะ เทสิโต นิยยานิโก๑ อุปะสะมิโก ปะรินิพพานิโก
สัมโพธะคามี สุคะตัปปะเวทิโต , มะยันตัง ธัมมัง สุตวา๒ เอวัง ชานามะ,
ชาติปิ ทุกขา ชะราปิ ทุกขา มะระฌัมปิ ทุกขัง ,
โสกะปะริเทวะทุกขะโทมะนัสสุปายาสาปิ ทุกขา ,
อัปปิเยหิ สัมปะโยโค ทุกโข ปิเยหิ วิปปะโยโค ทุกโข ,
ยัมปิจฉัง นะ ละภะติ ตัมปิ ทุกขัง , สังขิตเตนะ ปัญจุปาทานักขันธา ทุกขา ,
เสยยะถีทัง๓ , รูปูปาทานักขันโธ , เวทะนูปาทานักขันโธ ,
สัญญูปาทานักขันโธ , สังขารูปาทานักขันโธ ,
วิญญาณูปาทานักขันโธ , เยสัง ปะริญญายะ ,
ธะระมาโน โส ภะคะวา , เอวัง พะหุลัง สาวะเก วิเนติ ,
เอวัง ภาคาจะ ปะนัสสะ ภะคะวะโต สาวะเกสุ อะนุสาสะนี ,
พะหุลา ปะวัตตะติ , รูปัง อะนิจจัง , เวทะนา อะนิจจา ,
สัญญา อะนิจจา , สังขารา อะนิจจา , วิญญาณัง อะนิจจัง ,
รูปัง อะนัตตา , เวทะนา อะนัตตา , สัญญา อะนัตตา ,
สังขารา อะนัตตา , วิญญาณัง อะนัตตา , สัพเพ สังขารา อะนิจจา ,
สัพเพ ธัมมา อะนัตตาติ , เต มะยัง (ตา มะยัง) ,
โอติณณามะหะ ชาติยา ชะรามะระเณนะ ,
โสเกหิ ปะริเทเวหิ ทุกเขหิ โทมะนัสเสหิ อุปายาเสหิ , ทุกโขติณณา ทุกขะปะเรตา ,
อัปเปวะนามิมัสสะ เกวะลัสสะ ทุกขักขันธัสสะ อันตะกิริยา ปัญญาเยถาติ ,
จิระปะรินิพพุตัมปิ ตัง ภะคะวันตัง สะระณัง คะตา , ธัมมัญจะ สังฆัญจะ ,
ตัสสะ ภะคะวะโต สาสะนัง ยะถาสะติ ยะถาพะลัง มะนะสิกะโรมะ อะนุปะฏิปัชชามะ,
สา สา โน ปะฏิปัตติ , อิมัสสะ เกวะลัสสะ ทุกขักขันธัสสะ อันตะกิริยายะ สังวัตตะตุ
(๑ อ่านว่า นี - ยา - นิ - โก (นิย ออกเสียงเป็น นี)
๒ อ่านว่า สุด - ตะ - วา (เสียง อะ ครึ่งเสียง)
๓ อ่านว่า ไส - ยะ - ถี - ทัง)
๑๑ ปัตติทานะคาถา
(กล่าวนำ - หันทะ มะยัง ปัตติทานะคาถาโย ภะณามะ เส)
ยา เทวะตา สันติ วิหาระวาสินี,
ถูเป ฆะเร โพธิฆะเร ตะหิง ตะหิง,
ตา ธัมมะทาเนนะ ภะวันตุ ปูชิตา,
โสตะถิง กะโรนเตธะ วิหาระมัณฑะเล,
( ฑ ทุกแห่งออกเป็นเสียง ด )
เถรา จะ มัชฌา นะวะกา จะ ภิกขะโว,
สารามิกา ทานะปะตี อุปาสะกา,
คามา จะ เทสา นิคะมา จะ อิสสะรา,
สัปปาณะภูตา สุขิตา ภะวันตุ เต,
ชะลาพุชา เยปิ จะ อัณฑะสัมภะวา,
สังเสทะชาตา อะถะโวปะปาติกา,
นิยยานิกัง ธัมมะวะรัง ปะฏิจจะ เต,
สัพเพปิ ทุกขัสสะ กะโรนตุ สังขะยัง,
ฐาตุ จิรัง สะตัง ธัมโม ธัมมัทธะรา จะ ปุคคะลา,
สังโฆ โหตุ สะมัคโค วะ อัตถายะ จะ หิตายะ จะ,
อัมเห รักขะตุ สัทธัมโม สัพเพปิ ธัมมะจาริโน,
วุฑฒิง สัมปาปุเณยยามะ ธัมเม อะริยัปปะเวทิเต
(จบทำวัตรเช้า)
ทำวัตรเช้าเสร็จแล้ว ให้ทุกคนสำรวมใจนั่งคุกเข่าประนมมือขึ้นพร้อมกัน
เพื่อสวดมนต์ระลึกถึงคุณของพระรัตนตรัย ครั้นประธานกล่าวนำ
ทุกคนก็ว่าตามโดยพร้อมเพรียงกัน
อะระหัง สัมมาสัมพุทโธ ภะคะวา , พุทธัง ภะคะวันตัง อภิวาเทมิ.
(กราบครั้งที่หนึ่ง กล่าวว่า)
พุทโธ เม นาโถ , พระพุทธเจ้าเป็นที่พึ่งของเรา ,
(กราบครั้งที่สอง กล่าวว่า)
ธัมโม เม นาโถ , พระธรรมเป็นที่พึ่งของเรา ,
สุปะฏิปันโน ภะคะวะโต สาวะกะสังโฆ , สังฆัง นะมามิ.
(กราบครั้งที่สาม กล่าวว่า)
สังโฆ เม นาโถ , พระสงฆ์เป็นที่พึ่งของเรา.
การกล่าวเช่นนี้ เป็นการแสดงคารวะอย่างแน่นแฟ้น
และเป็นการทำจิตใจให้มั่นคงในพระรัตนตรัยยิ่งขึ้น